1.Lomber simpatik sinir nədir, vəzifəsi nədir, harada var?
Bel simpatik sinirlər birinci və beşinci arasındakı bel onurğaların hər iki tərəfindən çıxarlar və onurğaların önyan qisimlərindən aşağıya doğru uzanırlar. Bu sinirlərqıçlara gedən ağrı duyğusunu və qan axınını nəzarət edərlər. Bu orqanların damarlarıyla əlaqədar xəstəliklərində ya da başqa bir xəstəliyə (qıçların refleks simpatikdistrofisi, herpes zoster, Paget xəstəliyi, fantom ağrısı, nöropatik ağrı, həddindən artıq tərləmə xəstəliyi, Raynaud Xəstəliyi kimi müxtəlif damar xəstəlikləri,postherpetik nevrologiya) bağlı ağrılarında bel simpatik blok tətbiq oluna bilər
2.Lomber simpatik blok nədir, məqsədi nədir, necə təsir edər?
Bel simpatik blok bel bölgəsindəki simpatik sinirlərin lokal anestezikle uyuşturulması əməliyyatıdır. Refleks simpatik distrofi, simpatik sistemlə bağlı ağrı sindromları,kompleks regional ağrı sindromu, herpes zoster kimi xəstəliklərdə simpatik sistem olması lazım olandan çox çalışılır və bölgədəki damarları həddindən artıq büzər.Beləcə xəstənin şikayətləri ortaya çıxar. Blokun məqsədi həddindən artıq çalışan simpatik sistem sinirlərini dövrə xarici buraxmaqdır. Bu həddindən artıq iş bloklaengellenince simptomlardan diqqətə çarpan yaxşılaşma təmin edilər.
3.İşlem üçün necə bir hazırlıq tələb olunur?
Əməliyyatdan 4 saat əvvəl maye və qida alışı kəsilməlidir. Ancaq başqa xəstəliklər səbəbiylə istifadə etdiyiniz dərmanlardan həkiminizin icazə verdiklərini az miqdarsu ilə almalısınız. Mövcud herhangibir dərman allergiyası haqqında ilk vizitiniz əsnasında həkiminizə məlumat verin. Boyunbağı, sırğa, saat, üzük, bilərzik kimitakılarınızı çıxarmış olaraq gəlin. Həm əməliyyat əsnasında tətbiq olunan sedasyonun zehni funksiyalar üzərindəki təsiri həm də əməliyyat bölgəsinə tətbiq olunanlokal anesteziğin qıçlarda gücsüzlük təsiri səbəbiylə vasitə istifadə icazə verilmir. Bu səbəblə əməliyyatdan sonra sizə müşayiət edəcək bir yakınınızla birlikdəgəlməlisiniz.
4.İşlemin faydaları nələrdir?
Qenerasiya sonrası ümumiyyətlə 15-20 dəqiqə içində ağrı azalmağa başlayır. Eyni zamanda təsirlənən bacakta qan axınının artmasına bağlı olaraq qıçın istiliyi daartmağa başlayır.
5.Nasıl tətbiq edilir?
Əməliyyatdan əvvəl sizdən qanuni zərurət gərəyi bir işıqlandırılmış onam formu imzalamanız istenir. Xəstəyə damar yolu açıldıqdan sonra ameliyathane şərtlərinəalınır və nəbz, təzyiq, qan oksigen səviyyəsi və tənəffüs ölçmə alınır. Bu dəyərlər əməliyyat boyunca davamlı olaraq təqib edilir. Xəstə üzüstə yatar və lazımdırsaqarnının altına bir yastıq qoyula bilər. Daha sonra damar yolundan sakitləşdirici dərmanlar tətbiq olunur. Antiseptik solüsyonlarla bölgə təmizlənib örtülür. Dahasonra iynənin beldeki daxil yeri təsbit edilir və göstərmə cihazı vasitəsilə təsdiq edilir. Giriş yeri lokal anestezikle uyuşturulduktan sonra boyalı maddə verilərəkgöstərmə cihazı altında təkrar təsdiq və lokal anestezikle steroid qarışığı injekte edilərək blok həyata keçirilir. Sonrasında xəstə otağına alınır və təxminən 2 saatmüşahidə altında tutulur. Müşahidə müddəti bitimində yanınızda bir refakatla evinizə göndərilir.
6.İşlem sonrası nələr ola bilər, faydaları nələrdir?
Əməliyyatdan sonra əlaqədar bacakta hissizlik, tingling və ya gücsüzlük ola bilər. Bu yan təsirlər ümumiyyətlə 4-6 saat içində geri. Iynə daxil yerində ağrı ola bilər.Bu da ümumiyyətlə analjezik müalicəyə cavab verir. Cəhd bölgəsindəki damarlara girilməsi qanamağa, qarın içi orqanlara girilməsi bu orqanlarda ziyana səbəb ola bilər. Amma bütün bunlar son dərəcə nadirdir. Baxılıb cihazı doğru istifadə edildiyi təqdirdə yox deyiləcək qədər azdır. Əməliyyatdan dərhal sonra ağrı və digərşikayətlərdə azalma olması əməliyyatın müvəffəqiyyətli olduğunun göstəricisidir. Əməliyyatdan sonra qan axınının düzəlməsinə bağlı olaraq qıçdakı soyuqluq,tərləmə və rəng dəyişikliyi ortadan qalxar. Əməliyyatdan dərhal sonra ağrı azalır lakin sonrakı 2-3. gündən 7. günə qədər arta bilər. Bu injeksiyon əməliyyatınınkendisisine bağlıdır. Ağrını azaltmaq üçün verilən dərmanlarla asanlıqla idarə edilə bilər. Birinci həftənin sonunda müalicə yavaş yavaş oturmağa başlayır vətəxminən 3 həftəlik bir müddətdə ağrı və digər şikayətlərdə diqqətə çarpan yaxşılaşma görülür.
7.Lomber simpatik blokun məqsədi nədir?Blokun məqsədi bel bölgəsindəki simpatik sinir sisteminin sinirlərini bloka etməkdir. Simpatik sinirlərin bloku ağrı, şişlik, qızartı və tərləmə kimi şikayətlərinazalmasını və qıç hərəkətlərinin düzəlməsini təmin edər.
8.İşlem nə qədər sürər?
Qenerasiya 15-20 dəqiqə çəkir və ameliyathane şərtlərində tətbiq olunur. Əməliyyatdan sonra xəstə müşahidə altında tutulduğundan ümumi xəstəxanada qalmamüddəti 3-4 saatı tapa bilər.
9.İşlem ağrılı vardırmı, anestezi verilir mi?
Əməliyyat əsnasında həm iynə daxil yeri uyuşturulur, həm də damar yoluyla verilən sakitləşdirici dərmanlar vasitəsilə yatışdırma tətbiq olunur. Bu səbəbdən ağrıhiss. Yatışdırma əməliyyatı ümumi anestezi deyil. Yalnız qısa davamlı bir yaddaş itkisi və ağrısız dövr edir. Qenerasiya çox qısa davamlı olduğundan ümumianesteziyaya ehtiyac yoxdur.
10.İşlemden sonra nə etməliyəm?
Əməliyyatdan sonra 4-5 gün istirahət məsləhətdir. Yemək, tualet, duş kimi ehtiyaclarınızı bilərsiniz. Bunların xaricində sizi narahat etməyəcək yatış mövqesindədavamlı istirahət etməlisiniz. Çalışan xəstələrin işə gitmemeleri üçün hesabat verilir.
11.İşlemden sonrakı gün işə başlaya bilərəm?
Dört- beş gün yataq istirahəti lazım olduğundan çalışan xəstələrə hesabat verilir.
12. Əməliyyatın təsiri nə qədər sürər, neçə injeksiyon lazımdır?
Təkrarlayan bloklardan sonra aylarla sürən analjezik fəaliyyət təmin edilə bilər. Bəzi xəstələrdə 1-2 inyeksiya müalicə olunarkən bəzi xəstələrdə heç təsir göstərməyə bilər.
13. Blok mənə faydalı olur mu?
Hansı xəstədə necə nəticə verəcəyi əvvəlcədən təxmin edilə bilməz. Erkən dövrdə müraciət xəstələrdə fəaliyyəti daha yüksekken, simptomlar başlanğıcından 6 ay vədaha çox zaman keçmiş olan xəstələrdə daha aşağı müvəffəqiyyət dərəcəsi görülür.
14.Riskleri və yan təsirləri nələrdir?
Qenerasiya son dərəcə etibarlı olmaqla birlikdə digər bütün cəhdlər görülə olan risklər, yan təsirlər və ola biləcək fəsadlar nadir Lomber Simpatik blokdan da görülə bilər. Ən sıx görülən yan təsir cəhd bölgəsində ağrıdır və keçicidir. Digər risklər; qanama, infeksiya, ətrafdakı damarlara ya da orqanlara inyeksiya tətbiq olunması,epidural ya da spinal inyeksiya, hipotansiyon, qıçlarda müvəqqəti his itkisi, gücsüzlük və tingling. Bu yan təsirlər son dərəcə nadirdir.
15.Lomber Simpatik Blok kimlərə tətbiq?
Əməliyyat əsnasında istifadə dərmanlara qarşı bir allergiyası olanlara, koumadin, Plavix kimi qan durulducu dərmanlar istifadə, cəhd ediləcək bölgədə ya dabədəninin herhangibir yerində aktiv infeksiya olan xəstələrdə tətbiq edilmir.
