Ebola ciddi və ümumiyyətlə ölümcül xəstəliyə səbəb olan bir virusdur. Semptomlar atəş, ishal, qusma, qanama və ümumiyyətlə ölümdür.
Ebola insanlarda görülə biləcəyi kimi, qorilla, meymun və şimpanze kimi digər primatlarda da görülə bilər.
Qərb Afrikada 2014 Martında başlayan epidemiya, tarixin ən böyük Ebola epidemiyası olaraq qeydlərə keçmiş və infeksiyon görülənlərin 40% -i həyatını itirmişdir.
2014-ci ildəki epidemiyadan ən çox təsirlənən ölkələr;
– Qvineya
– Liberiya
– Sierra Leone
Ebola hadisələrinin bildirildiyi ölkələr
– Nigeriya
– Senegal
– İspaniya
– ABŞ
– Maliyyə
– Birləşmiş Krallıq
– İtaliya
Bu ölkələrdə bu anda Ebola səbəbi ilə xəstə olan kimsə yoxdur. Xəstəlik ümumiyyətlə, epidemiya olan ölkələr səyahət sonrası görülmüşdür.
Eobola necə yayılır?
Ebola soyuqdəymə və ya qrip kimi asan yayılan bir xəstəlik deyil. Hava və ya su yolu ilə yayıldığına dair bir dəlil mövcud deyil. Ebola virusu daşıyan birində simptomlar görülənlər qədər bulaştırıcılık ehtimalı yoxdur. Bilinən qaynaqlara göreü adamdan adama yoluxma yalnız, sidik, tüpürcək, tər, feces, qusma, semen və ana südü kimi bədən sıvılarına dirək təmas yolu ilə olmaqdadır. Ayrıca xəstə kəslərin daha əvvəl təmas etdikləri yerlərdən də ola bilər.
Ebolada hava, su, yiyece yada böcəklər yolu ilə yayılam yoxdur.
Ebola Semptomları nələrdir?
Əlaqə sonrası simptomların görülmə müddəti 2-21 gün, ortalama 8-10 gündür.
Erkən görülən simptomlar;
– 38,5 ° C üzərində atəş
– Titrəmə
– Şiddətli baş ağrısı
– Boğaz ağrısı
– Noy ağrısı
– Halsızlıq, yorğunluq
– Qarın ağrısı
– İshal
– Qusma
Geç simptomlar;
– Ağız və Rektumdan qanama
– Göz, qulaq və burundan qanaxma
– Orqan yetmezlikleri
Ebolaya məruz qalan bir adamda 21 gün içində simptomlar inkişaf etməmiş isə bu vəziyyət kişin xəstə olmayacağını göstərir.
Ebola müalicəsi necədir?
Ebola xəstəliyində bilinən bir müalicə üsulu yoxdur. İstifadə edilən müalicələr ümumiyyətlə dəstəkləyici müalicələr olub xəstəxana mühitində verilməsi lazımdır. Həyatda qalma adamın immunitet sistem və verilən dəstək müalicəsi xüsusiyyəti ilə əlaqəlidir.
Ebola xəstəliyinə tutulub sağ qalan kəslərdə 10 ildən daha çox davam edən bir immunitet yaranır. Təkrar ebolaya yakalanmazlar ancaq fərqli bir Ebola subtipi ilə xəstəlik inkişaf gelişmeyeceği mövzusunda məlumat yoxdur. Bununla birlikdə xəstəlik sonrası sağ qalan kişilərin spermalarını 3-9 ay müddət ilə Ebola virusu görülə bu kəslərin, kondom istifadə, cinsi əlaqədən çəkinməyə və 12 ay sonunda spermlərindən ən az iki dəfə test etdirmələri tələb olunur.
Eboladan qorunmada peyvənd etmə mövzusunda yeni məlumatlar mövcuddur.
